แพะพื้นเมืองไทย: ทางเลือกที่คุ้มค่าสำหรับชาวสวนยุคใหม่ที่เน้นพึ่งพาตนเอง

การเลี้ยงแพะพื้นเมืองไทย ให้ผลตอบแทนที่คุ้มค่าอย่างไม่น่าเชื่อ

แพะพื้นเมืองของไทยเป็นสัตว์ที่แข็งแรง มีความทนทานต่อสภาพอากาศร้อนชื้นของบ้านเรา หากินเก่ง และยังทนทานต่อโรคและแมลงรบกวนดีกว่าและเลี้ยงง่ายกว่าแพะสายพันธุ์ต่างประเทศมาก  แม้ว่าแพะพื้นเมืองจะตัวเล็กกว่า แต่ถ้ามีอาหารธรรมชาติให้แพะกินอย่างเพียงพอ อย่างน้อยถ้าดูแลการให้อาหารที่เท่าเทียมกับแพะสายพันธ์ุ แพะพื้นเมืองเองก็มีอัตราการโตและให้น้ำหนักเนื้อที่สูสีใกล้เคียงกัน

จากประสบการณ์จริงที่เลี้ยงแพะมาหลายปี 

พบว่าถ้าเลี้ยงแบบปล่อยแปลงให้แพะหากินเอง  แพะสายพันธุ์จะเลือกกินเฉพาะอาหารที่ชอบและชอบหลบร้อนไปนอนอยู่ใต้ร่มไม้ ขณะที่แพะบ้านแม้แดดจะร้อนก็ยังเดินแทะเล็มอาหารไปได้เรื่อยๆ กินทั้งหญ้ากินใบไม้ไม่ค่อยเลือก สังเกตุเห็นชัดเลยว่าแพะพื้นเมืองกินอิ่มกว่า ตัวอ้วนกว่า และถ้าแพะมีขนาดลำตัวเท่าๆ กัน แพะพื้นเมืองจะตัวหนักกว่ามากพอสมควร เรียกได้ว่าเนื้อแน่นมีน้ำหนักและอ้วนกว่าแพะพันธ์นั่นเอง แต่หมายถึงปล่อยแพะเลี้ยงในพื้นที่ที่มีอาหารให้เขากินอุดมสมบูรณ์นะครับ

เหตุผลที่แพะพื้นเมือง น่าเลี้ยงและน่าสนใจ

•  ต้นทุนเริ่มต้นต่ำ ไม่ว่าค่าพ่อแม่พันธุ์ของแพะพื้นเมืองที่ราคาถูกกว่าแพะพันธุ์  การทำโรงเรือนเลี้ยงแพะพื้นเมืองก็ง่ายกว่าเยอะ ไม่ต้องทำพิถีพิถันมากแบบแบบการเลี้ยงแพะพันธุ์ก็ได้
• เมื่อเทียบกับปศุสัตว์ชนิดอื่น เช่นหมู วัว ควาย การเลี้ยงแพะใช้พื้นที่น้อยกว่ามาก สามารถเลี้ยงได้แม้กระทั่งในพื้นที่จำกัด อาหารหลักคือหญ้าและพืชท้องถิ่นที่หาได้ง่าย ไม่จำเป็นต้องซื้ออาหารสำเร็จรูปราคาแพงให้กิน  ถ้ามีแปลงหญ้าหรือพื้นที่สวนที่มีรั้วรอบขอบชิดก็สามารถปล่อยแพะให้หากินเอง ประหยัดทั้งเวลา แรงงานและการจัดการได้อีกมาก
• แพะเป็นสัตว์ที่ขยายพันธุ์ได้ไว ปกติแพะตั้งท้องประมาณ 4-5 เดือนเท่านั้น และสามารถให้ลูกได้ปีละ 2 ครั้ง โดยแต่ละครั้งให้ลูกได้ 1-2 ตัว ลูกแพะอายุ 5-6 เดือนก็โตเต็มวัยพร้อมขยายพันธุ์ได้อีก จึงทำให้ฝูงแพะเติบโตได้อย่างรวดเร็ว สามารถสร้างรายได้ต่อเนื่อง
• มูลแพะ  เป็นปุ๋ยคอกที่ดีง่ายและสะดวกในการนำไปใช้ สามารถใช้เป็นปุ๋ยใส่ต้นไม้ในฟาร์มก็งาม ถ้าจะแบ่งขายก็เป็นที่ต้องการของตลาด สามารถขายมูลแพะได้ราคาที่ดีเฉลี่ยกรสอบละ 40-50 บาทเลยทีเดียว
• เหตุผลสำคัญที่ทำให้การเลี้ยงแพะน่าสนใจมากที่สุดคือ  แพะพื้นเมืองเป็นสัตว์ที่เลี้ยงง่ายแพร่พันธุ์ไว ต้นทุนการเลี้ยงต่ำมาก มีความอดทนต่อสภาพอากาศบ้านเรา หากินเก่งและกินไม่ค่อยเลือก

ข้อควรระวังในการเลี้ยงแพะ

แพะมีตลาดค่อนข้างจำกัด มีความนิยมบริโภคเฉพาะในบางพื้นที่เท่านั้น และราคาแพะอาจมีความผันผวนอยู่บ้าง โดยเฉพาะทางภาคใต้ช่วงเทศกาลสำคัญของชาวมุสลิมราคาแพะอาจจะปรับตัวสูงมากเป็นพิเศษ ดังนั้นถ้าไม่ได้อยู่ในพื้นที่ตลาดแพะ อาจต้องพิจารณาให้รอบคอบก่อนตัดสินใจเลี้ยงแพะ เพราะแพะโตไวขยายพันธุ์เร็วแม้ว่าจะไม่ได้ตั้งใจเลี้ยงแพะเพื่อเศรษฐกิจ แต่สุดท้ายก็ต้องหาวิธีระบายแพะออกไปบ้าง

ข่าวดี สำหรับผู้ที่สนใจเลี้ยงแพะในพื้นที่ 14 จังหวัดภาคใต้ เรามีช่องทางซื้อขายลูกแพะพร้อมให้ความช่วยเหลือ โดยเฉพาะถ้าต้องการระบายแพะจำนวนมากพอคุ้มค่ากับการเดินทาง ก็จะมีพ่อค้ารับซื้อแพะพร้อมที่จะไปบริการจัดถึงบ้านเลยทีเดียว

ที่สำคัญตลาดแพะโดยเฉพาะในพื้นที่ภาคใต้ของไทย ยังคงเติบโตและมีความต้องการเนื้อแพะอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มผู้บริโภคชาวมุสลิมและกลุ่มคนที่รักสุขภาพก็นิยมบริโภคเนื้อแพะกันมากขึ้น เพราะมั่นใจในความปลอดภัยจากสารเคมีและยาปฏิชีวนะตกค้างที่มีน้อยกว่าเนื้อสัตว์ที่เลี้ยงแบบอุตสาหกรรม  ซึ่งเนื้อแพะบ้านที่เลี้ยงแบบธรรมชาติแทบไม่เคยตรวจพบเจอสารเหล่านั้นเลย 

เคล็ดลับการเลี้ยงแพะพื้นเมืองแบบเน้นสร้างรายได้

จากประสบการณ์เลี้ยงแพะของผมและหลายๆ คน ถ้ามีแพะพ่อพันธุ์ 1-2 ตัว ใช้คุมฝูงแพะแม่พันธุ์ประมาณ 20 ตัว ก็สามารถสร้างรายได้สุทธิเฉพาะขายลูกแพะได้ไม่ต่ำกว่า 4,000-5,000 บาทต่อเดือน แถมยังขายมูลแพะได้อีกไม่น้อย โดยมีค่าใช้จ่ายในการดูแลที่ไม่มาก  

แต่มีคำแนะนำสำหรับมือใหม่ที่กำลังสนใจเริ่มต้นเลี้ยงแพะ ให้ศึกษาพื้นฐานการเลี้ยงแพะให้รอบด้าน โดยเฉพาะตลาดแพะในพื้นที่  ถึงแม้ว่าการเลี้ยงแพะพื้นเมืองไทยจะเป็นทางเลือกที่น่าสนใจ ให้ผลตอบแทนดี ใช้พื้นที่น้อย และมีความเสี่ยงต่ำ  แต่ก็ต้องเรียนรู้จากประสบการณ์จริงก่อนตัดสินใจลงทุน และสำคัญที่สุดต้องมีเวลาและใจรักในการเลี้ยงแพะด้วยจึงจะได้ผลดีที่สุด